Anal Fistül Nedir, Ameliyatsız Nasıl Tedavi Edilir?

Fistül hastalığı, organlar arasında yada cilt arasında oluşan bir bağlantı kanalıdır ve genellikle makat çevresinde ortaya çıkar.

Makatta meydana gelen zedelenmeler ve tahrişler sonucunda anal kanal zarar görebilir. Buna bağlı olarak da makat bölgesinde çatlaklar ve zedelenme ortaya çıkarak iltihaba yol açar.

Anal kanal ile cilt arasında oluşan apse oluşur. Apsenin ardından bir kanal meydana gelir. Böylece anal fistül hastalığı ortaya çıkar.

Makat bölgesinde sürekli şişlik veya dolgunluk hissi

Makat etrafında ağrı veya hassasiyet

Apsenin neden olduğu kötü koku

Sarı, yeşil veya kahverengi akıntı

Dışkılama sırasında ağrı veya acı

İç giysilerde lekeler veya ıslaklık

Makat etrafında cilt tahrişi veya kızarıklık

İltihaplanmaya bağlı ateş, halsizlik ,titreme,terleme gibi bulgulardır.

Yukarıda sıraladığımız bu belirtiler varsa proktoloji uzmanına başvurmanız önerilir. Bu belirtiler anal fistülün varlığını işaret eder ve erken teşhis tedavi için kritik öneme sahiptir.

Anal fistül, genellikle makat bölgesinde meydana gelen iltihaplanma sonucunda ortaya çıkar.

Örneğin, anal bezler, dışkılama sırasında bağırsağın kayganlaşmasına yardımcı olan yağ ve sıvılar salgılar. Ancak, bu bezlerin kanalları tıkanırsa, salgılar birikerek enfeksiyon oluşumuna yol açabilir ve sonuç olarak anal fistül gelişebilir.

Ayrıca, makat bölgesinde oluşan apseler, genellikle enfeksiyon sonucu meydana gelen irin dolu şişliklerdir. Tedavi edilmediğinde veya yeterli boşaltma sağlanmadığında, apseler cilt yüzeyine doğru genişleyerek anal fistül oluşumuna katkı sağlayabilir.

Makatta meydana gelen çatlaklar , kabızlık, ishal veya travma sonucunda oluşur. Eğer bu çatlaklar iltihaplanırsa anal fistül oluşma riski artar.

Ayrıca, anal bölgeye yapılan cerrahi işlemler de anal fistüle yol açabilir. Özellikle anal apse drenajı veya hemoroid ameliyatı gibi müdahaleler sonucu bu durum ortaya çıkabilir.

Son olarak, bazı inflamatuar bağırsak hastalıkları, özellikle Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı, anal fistülün oluşumuna neden olabilir. Bu hastalıkların bağırsak duvarında meydana gelen iltihaplanma ve yaralar, fistül kanallarının gelişmesine katkı sağlayabilir.

Anal fistül hastalığı makat kaslarından geçtikleri yere  göre sınıflandırılır. Bu fistül tipleri; transsfinkterik fistül, suprasfinkterik fistüller, ekstrasfinkterik fistül ve intersfinkterik fistüllerdir.

Bu fistül çeşidinde makatı kontrol etme görevi üstlenen dış makat kasının arasından geçen bir fistül kanalı bulunmaktadır.

Bu tip fistülde, makatı kontrol etme görevini gerçekleştiren kasların üstünden geçen bir fistül kanalı oluşmuştur. Kanal makat içine açılmaktadır.

Bu fistül tipinde cilt dokusu ile kalın bağırsağın sonundaki rektum bölgesinin içine doğru ilerlemiş bir kanal oluşur.

fistül kanalı iç ve dış makat kaslarının arasında bulunmaktadır. Dış fistül ağzı makata yakın ve iç fistül ağzı ise çoğu zaman anal kanal bölgesinin girişindedir.
Anal fistül hastalığına sahip kişilerde yüzde 90 oranında basit fistül çeşitleri görülmektedir. Fakat tedavisi ertelenen hastalarda tekrarlayan apse ataklarına bağlı olarak  Karmaşık Kompleks Fistül oluşabilir.

Sorularınız Mı Var?
Hızla Cevap Vereceğiz.

Fistül hastalığı, makat bölgesindeki iltihaplanmanın vücut tarafından atılmaya çalışılması sonucu ortaya çıkar. Bu nedenle, belirtileri bazı bağırsak ve makat kanserleriyle benzerlik gösterebilir. Dışkılama sırasında kanama veya makatta dolgunluk hissi gibi şikayetler hem anal fistül hem de kanser hastalıklarında görülebilir.

Anal fistül uzun süre boyunca sürekli iltihaplanmaya sebep olduğundan normal hücrelerin kanser hücrelerine dönüşmesine zemin hazırlayabilir. Araştırmalar, 10 yıl süren kronik iltihaplanmalar bölgedeki hücrelerin kanserleşmesine neden olabilir. Bu nedenle, Anal fistül belirtileri varsa mutlaka proktoloji doktoru tarafından tedavi edilmelidir.

Anal Fistül hastalığı, uzman bir proktoloji doktoru tarafından hastanın şikayetleri üzerine fizik muayene yapılarak teşhis edilir. Bazı durumlarda ek tanı yöntemleri gerekebilir.

Bunlar arasında Anoskopi, kolonoskopi, sigmoidoskopi, fistulografi, Pelvik MR veya Pelvik tomografi gibi yöntemler yer alabilir. İltihap veya akıntı şikayeti olan hastalar anal bölge muayenesine tabi tutulur ve anal fistül hastalığı oluşumu değerlendirilir.

Fistül tanısını koymak için kullanılan metilen mavisi testi ağrısız bir testtir. Hastanın dış fistül ağzına metilen mavisi uygulanır ve iç ağız gözlenir.

Anoskopi muayenesi sıkça kullanılan bir yöntemdir.

Rektoskopi anal fistülle birlikte görülen hastalıkların, örneğin hemoroid veya fissür (makat çatlağı) gibi hastalıkların teşhisini sağlar.

Kolonoskopi, anal fistül tanısının yanı sıra, fistüle sebep olan bağırsak hastalığının, örneğin Crohn hastalığının tanısında da kullanılır.

Fistül yolunun tespiti için ise fistülografi adı verilen bir yöntem kullanılır. Bu yöntemde, fistül ağzına enjekte edilen sıvı madde ile fistül kanalının geçtiği alanlar tespit edilir

Fistül hastaları, tedavinin sadece cerrahi ameliyatla mümkün olduğunu düşündükleri için tedavi olmazlar.

Hastalar yatış, narkoz ve ameliyat sonrası sıkıntılar, gaz ve dışkı kaçırma gibi korkularla , fistül tedavisini geciktirirler.

Ancak bu fistülün karmaşık bir hal almasına ve vücutta biriken iltihabın artmasına yol açar. Bu süreçte tedavi daha zor hale gelir. Tedavi edilmeyen perianal fistüller, sürekli akıntıya bağlı olarak makat bölgesinde mantar ve cilt enfeksiyonuna yol açar. Mantar enfeksiyonu sonucunda makat ve anüste sürekli kaşıntı gibi şikayetler ortaya çıkabilir.

Anal fistül tedavisinde ameliyat ve ameliyatsız tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Hastalar genellikle ameliyat seçeneğini düşündüklerinde makat kaslarına zarar verme riskinden endişe duyarlar. ameliyat sonrası uzun süreli istirahat ve sık pansuman gerekir. Bu nedenle, hastalar ameliyatsız tedavileri tercih ederler.

Anal Fistül tedavisi için farklı ameliyat seçenekleri bulunmaktadır:

Fistülotomi Ameliyatı: Bu işlemde fistül kanalı ve çevresindeki dokular, kaslarla birlikte kesilerek çıkarılır. Genel anestezi altında yapılır ve başarı oranı %70-80’dir. Ancak nadir durumlarda ameliyat sonrası dışkı veya gaz tutamama gibi sorunlar görülebilir.

Fistülektomi Ameliyatı: Bu ameliyat sırasında fistül kanalı tamamen çıkarılır. Kalan dokular dikişle kapatılabilir veya açık bırakılabilir. Genel anestezi ile yapılır ve başarı oranı %80’dir.

Seton Ameliyatı: Seton, fistül kanalına yerleştirilen bir metal tel veya lastiktir. Bu materyal vücut tarafından dışarı atılana kadar bırakılır. Bu işlem genellikle 3-4 ay sürebilir ve başarı oranı %80’dir.

Vaaft Yöntemi Ameliyatı: Bu yöntemde fistül kanalı endoskop ile görüntülenir. İç ve dış ağızlar kapatılarak tedavi edilir. Genel anestezi altında yapılır ve başarı oranı %90’dır.

LIFT Ameliyatı: Bu işlemde fistül kanalı içerde bağlanır ve kesilir. İki uç arasındaki bağlantı kesilir ve kanalın kesilen uçları dikişlerle kapatılır. Genel anestezi ile yapılabilir ve başarı oranı %50’dir.

LAFT Ameliyatı: Bu teknikte lazer kullanılır ve çevre kaslara zarar vermez. Lazerin ürettiği ısı fistül kanalını kapatır. Bu ameliyat için genel veya lokal anestezi kullanılabilir ve başarı oranı %90’dır.

Tedavi seçeneği, hastanın durumuna ve fistülün ciddiyetine bağlı olarak doktor tarafından belirlenir.

Enfeksiyon Riski: Ameliyat sonrası makat bölgesinde enfeksiyon riski bulunmaktadır.

Nüks Riski: Tedavi sonrasında anal fistülün tekrar ortaya çıkma riski vardır.

Makatta Akıntı: Ameliyat sonrası hastalarda makatta akıntı görülebilir. Bu durum genellikle 2 ila 4 hafta sürebilir.

Makat Kasının Kesilmesi: Cerrahi ameliyat sırasında iç makat kası kesilebilir. Hastada gaz ve dışkı kaçırma sorunu gelişebilir.

Kanama ve Ağrı: İyileşme sürecinde hastalarda kanama ve ağrı şikayetleri olabilir.

Uzun İyileşme Süresi: Anal fistül ameliyatından sonra hastaların iyileşme süreci, vücutlarındaki dirence bağlı olarak uzun sürebilir.

Ameliyatsız anal fistül tedavisi 5-8 dakika sürer.

Diş dolgusu yaptırmak gibi hızlı ve yatış gerektirmeden gerçekleştirilir.

Narkoz uygulaması yoktur. Lokal anestezi ile bölgesel uyuşturma yapılır.

Kişinin herhangi bir ön hazırlık yapmasına gerek kalmamaktadır.

Ek bir tetkik ya da tahlil istenmez. İşlem sırasında hastanın bilinci açıktır.

İşlem sırasında ve sonrasında hissedilen ağrı miktarı çok azdır.

Kesi ya da dikiş gibi ameliyat uygulaması olmadığı için anal bölgede doku zararı yaşanmaz.

Klasik cerrahi ameliyatlarda anüs içerisinde tampon yerleştirilirken ameliyatsız tedavide bu uygulama bulunmaz.

Tedavinin hemen ardından kişi gündelik yaşantısına dönebilir.

Sistemik ve kronik rahatsızlığı bulunan kişiler de rahatlıkla ameliyatsız lazer tedavisi olabilir. Tansiyon, şeker, kalp rahatsızlığı olan hastalar düzenli kullandıkları ilaçlarını kullanmaya devam edebilir.

Ameliyat sonrasında görülen gaz kaçırma, dışkı tutamama gibi komplikasyonlar merkezimizde uyguladığımız ameliyatsız tedavi yöntemlerinde yaşanmamaktadır.

Hastalar aynı gün içerisinde hem muayene hem tedavi olabilir.  Ameliyatsız fistül tedavisinden sonra kişi sosyal ve iş hayatına dönebilir.