Fistül Nedir?

Fistül, iki organ arasında veya organ ile cilt arasında olmaması gereken bir kanalın oluşmasıdır. Çoğunlukla makat bölgesinde görülür.

Fistül Belirtileri

Anal fistül belirtileri genellikle makat bölgesinde sürekli akıntı şeklinde görülür. Bu akıntı hastanın iç çamaşırında kötü kokulu sarı renkli bir iz bırakabilir. Ayrıca apse oluşumu, makat ile cilt dokusuna yakın bir kısımda şişlik oluşturabilir.

Makat Apsesi Nedir?

Makat apsesi, anüs bölgesinin cilde yakın bölümünde oluşum gösteren iltihaptır.

Fistül Çeşitleri

Anal fistül çeşitlerine bakacak olursak; en sık görülen tip basit fistül yani intersfinkterik fistüldür. Anal fistülün bir diğer türü ise komplike yani transsfinkterik fistüldür. Nadir görülen fakat hastayı en çok zorlayan fistül çeşidi ise suprasfinkterik fistüllerdir, halk arasında at nalı fistüller olarak da bilinir.

Erken tanı ve tedavi anal fistülde oldukça önemlidir. Fistül hastalığı mutlaka tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlıktır ve altında yatan başka bir rahatsızlık olup olmadığı konusunda da araştırma yapılması gerekebilir. Özellikle makat ve makat çevresinde gerçekleşen rahatsızlıklarda Proktoloji doktorlarına başvurmanız önemli olacaktır.

Anal fistül, anüsün etrafındaki cilt ile anüs içindeki bir veya daha fazla anormal geçiş yolu veya kanaldır. Bu durum, genellikle anorektal abselerin oluşumundan sonra oluşur ve kişide rahatsızlık, ağrı ve bazen enfeksiyona neden olabilir. Anal fistüller, oluşumlarına bağlı olarak çeşitli tiplere ayrılır. Bu sınıflandırma, fistülün anal sfinkter kaslarına göre konumuna dayanır ve tedavi seçeneklerini belirlemede önemli bir rol oynar.

Anal fistüller dört ana kategoriye ayrılır: intersfinkterik, transsfinkterik, suprasfinkterik ve extrasfinkterik. Her tip, fistülün anatomik yolu ve etkilediği sfinkter kasları açısından farklılık gösterir. Bu sınıflandırma, cerrahi müdahaleyi planlarken ve fistülün neden olduğu potansiyel komplikasyonları değerlendirirken kritik öneme sahiptir.

İntersfinkterik Anal Fistül

İntersfinkterik anal fistüller, en yaygın görülen anal fistül tipidir. Bu fistüller, iç ve dış anal sfinkter kasları arasındaki alanda, genellikle anal kanalın alt kısmında oluşur. İntersfinkterik fistüller, anüsün iç kısmından başlayarak doğrudan cilde açılan bir kanal şeklinde ilerler. Bu tip fistüller, genellikle daha az karmaşıktır ve tedavisi diğer tiplere göre daha basit olabilir.

İntersfinkterik fistüllerin tedavisi genellikle cerrahi yöntemlerle yapılır. Cerrahi prosedür, fistül kanalının açılması ve temizlenmesini içerir, bu işlem fistülotomi olarak bilinir. Cerrahi sonrası iyileşme süreci, fistülün boyutu ve konumu gibi faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterir.

Transsfinkterik Anal Fistül

Transsfinkterik anal fistüller hem iç hem de dış anal sfinkter kaslarını geçen fistüllerdir. Bu tip, intersfinkterik fistüllere göre daha karmaşıktır ve tedavi edilmesi daha zordur. Transsfinkterik fistüller, anal kanaldan başlayıp, dış anal sfinkter kaslarını geçerek perianal deriye ulaşır. Bu fistüller, genellikle daha derin abselerden kaynaklanır ve anorektal bölgede ciddi rahatsızlığa neden olabilir.

Transsfinkterik fistüllerin tedavisi, genellikle fistül kanalının cerrahi olarak açılmasını ve temizlenmesini içerir. Bu prosedürler, sfinkter kaslarının işlevselliğini korumayı amaçlar, bu nedenle tedavi, deneyimli bir cerrah tarafından planlanmalıdır.

Suprasfinkterik Anal Fistül

Suprasfinkterik anal fistüller, daha nadir görülen ve daha karmaşık bir fistül tipidir. Bu fistüller, iç anal sfinkterin üstünden başlayıp, dış sfinkteri geçmeden önce pelvik diyafrağa yükselir. Daha sonra, fistül kanalı pelvik diyafrağı aşarak perianal bölgeye ulaşır. Suprasfinkterik fistüllerin tedavisi zordur ve yüksek derecede cerrahi beceri gerektirir.

Tedavi genellikle, fistül kanalının dikkatlice açılmasını ve enfekte dokunun temizlenmesini içerir. Bu tip fistüller, sfinkter kaslarına zarar verme riski taşıdığı için, tedavi planlaması özellikle dikkatli yapılmalıdır.

Extrasfinkterik Anal Fistül

Extrasfinkterik anal fistüller, en nadir görülen ve en karmaşık anal fistül tipidir. Bu fistüller, genellikle ciddi anorektal hastalıkların veya pelvik enfeksiyonların bir sonucu olarak gelişir. Extrasfinkterik fistüller, dış anal sfinkterin dışında başlar ve doğrudan cilde veya başka bir organa doğru ilerler.

Bu tip fistüllerin tedavisi, genellikle geniş ve kapsamlı cerrahi müdahaleleri içerir. Tedavi, fistül kanalının tamamen çıkarılmasını ve enfekte dokunun temizlenmesini amaçlar. Extrasfinkterik fistüllerin tedavisi, potansiyel komplikasyonları nedeniyle deneyimli bir cerrahi ekip tarafından yönetilmelidir.

Anal Fistül Çeşitlerinin Birbirinden Farkları Nelerdir?

Anal fistül çeşitlerinin birbirinden farklı olmasının temel nedeni, fistüllerin anatomik yolları ve etkiledikleri sfinkter kaslarıdır. Bu farklılıklar, her fistül tipinin tedavi yaklaşımlarını, potansiyel komplikasyon risklerini ve iyileşme süreçlerini doğrudan etkiler. Aşağıda, ana anal fistül çeşitlerinin birbirinden farklı özellikleri detaylı bir şekilde incelenmiştir.

Anatomik Konum

• İntersfinkterik Anal Fistül: İç ve dış anal sfinkter kasları arasında yer alır. En yaygın ve en az karmaşık fistül tipidir. Anüsün iç kısmından başlayıp doğrudan cilde açılan bir kanal şeklindedir.
• Transsfinkterik Anal Fistül: Hem iç hem de dış anal sfinkter kaslarını geçer. Bu tip fistüller, intersfinkterik fistüllere göre daha karmaşıktır ve tedavisi daha zordur. Dış sfinkter kaslarını tamamen geçerek perianal deriye ulaşır.
• Suprasfinkterik Anal Fistül: İç sfinkterin üstünden başlar ve pelvik diyafrağı geçmeden önce yükselir, daha sonra pelvik diyafrağı aşarak perianal bölgeye ulaşır. Diğer tiplere göre daha nadir ve daha karmaşıktır.
• Extrasfinkterik Anal Fistül: Dış anal sfinkterin dışında başlar ve doğrudan cilde veya başka bir organa ilerler. En nadir ve en karmaşık fistül tipidir, genellikle ciddi anorektal hastalıkların veya pelvik enfeksiyonların bir sonucu olarak gelişir.

Tedavi Yaklaşımları

İntersfinkterik fistüller genellikle basit cerrahi yöntemlerle tedavi edilebilir. Fistülotomi gibi standart prosedürler etkili olabilir.

Transsfinkterik fistüllerin tedavisi daha karmaşık cerrahi müdahaleleri gerektirebilir ve sfinkter kaslarının işlevselliğini korumaya yönelik özel teknikler kullanılabilir.

Suprasfinkterik ve extrasfinkterik fistül tedavisi genellikle daha geniş ve kapsamlı cerrahi müdahaleleri içerir. Bu tip fistüller, sfinkter hasarı riski ve diğer komplikasyonlar nedeniyle deneyimli cerrahlar tarafından tedavi edilmelidir.

Potansiyel Komplikasyonlar ve İyileşme Süreçleri

İntersfinkterik fistüller genellikle daha az komplikasyon riski taşır ve iyileşme süreci daha hızlıdır.

Transsfinkterik fistüllerde sfinkter kaslarının zarar görmesi ve fonksiyon kaybı riski daha yüksektir, iyileşme süresi de daha uzun olabilir.

Suprasfinkterik ve extrasfinkterik fistüller, sfinkter hasarı, uzun iyileşme süreleri ve daha yüksek komplikasyon riskleri ile ilişkilendirilir.

Her anal fistül tipinin özgün anatomik yolu ve etkilediği kaslar, tedavi planlamasını ve hasta yönetimini doğrudan etkiler. Bu nedenle, anal fistül teşhisi konan hastaların durumlarının, bir kolorektal cerrahi uzmanı tarafından detaylı bir şekilde değerlendirilmesi önem taşır.

Eğer daha fazla bilgi almak isterseniz, bu videoyu izleyebilir veya bu yazımızı okuyabilirsiniz.